راه های موفقیت در امتحان را بشناسیم (نکته های کاربردی برای امتحان موفق)
موفقیت در امتحان، سخت اما امکان پذیر
افراد زیادی به اشتباه تصور می‌کنند برای کسب آمادگی کامل برای امتحانات خود، مجبورند کارهای زیادی انجام دهند. اما این طور نیست! برای موفقیت در امتحان و کسب نمره‌های قابل قبول، کافی است چند نکتهٔ مهم را یاد بگیرید و رعایت کنید، التزام به این راه کارها، باعث می‌شود زمان امتحانات خیلی هم به شما سخت نگذرد.
تصور کنید به اندازهٔ کافی برای امتحان آمادگی دارید؛ به خوبی یادداشت‌برداری کرده‌اید، کتاب درسی خود را با دقت خوانده، مطالب مهم را هایلایت و برای تمرین بیشتر سوالات مشابه امتحان را مرور کرده‌اید. همهٔ این‌ها چطور قرار است به یک نمرهٔ عالی منتهی شود؟ ما در این مقاله به شما می گوییم.
به طور کل سه راه برای موفق شدن در امتحان وجود دارد:
1- ایجاد فاصله زمانی بین مرور درس
2- خودآزمایی
3- فقط خواندن مطالبی که نمی‌دانید
1- ایجاد فاصلهٔ زمانی بین مرور مطالب
قرار نیست امتحان را بیش از حد ساده بگیریم، اما مفهوم امتحان در سه کلمه خلاصه می‌شود: خواندن، یادگرفتن یا حفظ کردن و به یاد آوردن. کسی که می‌خواهد در امتحان خود موفق شود، باید مطالب را تا زمان امتحان در ذهنش حفظ کند. گرچه خواندن مطالب آسان به نظر می‌رسد اما بعد از مرحله یادگرفتن و تسلط، حفظ کردن آن‌ها برای زمان طولانی دشوار است.
عجله راه درستی برای موفقیت در امتحان نیست
یکی از نکات مهم شب امتحان، عجول نبودن است. دو راه برای آماده شدن برای امتحان وجود دارد: راه اول این است که تا شب امتحان منتظر بمانید و سپس تمام اطلاعات را به سرعت حفظ کنید. این اتفاق معمولا برای دانش‌آموزانی که نمی‌توانند زمان خود را مدیریت کنند و یا برنامهٔ درسی منظم و خوبی ندارند پیش می‌آید. عجله در هنگام مطالعه راهی است که بازنده‌ها در پیش می‌گیرند! فرد با انتخاب این روش استرس زیادی را به خود تحمیل می‌کند با این حال این نوع مطالعهٔ تأثیر خیلی کمی در حفظ مطالب دارد و معمولا منجر به موفقیت در امتحان نمی‌شود.
اما اگر به هر دلیلی مطالعه شما به شب امتحان کشیده شد، ابتدا آرامش خود را بازیابید؛ استرس در این زمان هیچ کمکی نخواهد کرد و کاهنده است. به جای اینکه حجم زیادی از اطلاعات را با عجله و بی کیفیت بخوانید، فقط قسمتی از کتاب که برای آن زمان دارید را خوب بخوانید. مطمئن باشید نتیجه بهتری خواهید گرفت.
موثرترین روش حفظ اطلاعات برای امتحان
دومین و موثرترین راه حفظ کردن دروس و آموخته ها، فاصله گذاشتن بین زمان‌های مطالعه است. اگر قبل از شب امتحان، زمان کافی برای دوره کوتاه و مداوم دروس بگذارید، شب امتحان یک تصویر کلی از تمام اطلاعات مورد نیاز برای موفقیت در امتحان را در اختیار دارید. مطالعات نشان داده است دورهٔ دائمی دروس، به مرور زمان توانایی یادآوری مطالب به خاطر سپرده شده را در افراد افزایش می‌دهد.
این روش نسبت به راه قبلی، آسان‌تر است، استرس کم‌تری ایجاد می‌کند و به دلیل داشتن زمان کافی باعث می‌شود فرد تمام مطالب درسی را به طور کامل مطالعه کند. مفهوم پشت این عمل کاملا واضح است. طبیعتاً هر چیزی که یاد می‌گیریم، به مرور زمان فراموش می‌کنیم. اگر می‌خواهید توانایی خود را در به یاد آوردن مطالب در زمان امتحان ارتقاء دهید، یک برنامهٔ مطالعهٔ دائمی برای خود تنظیم کنید. تکرار مداوم دروس، موفقیت فرد در امتحان را رقم میزند. استفاده از فلش کارت‌های فیزیکی و یا اپلیکیشن‌هایی که به کاربر امکان مرور نکته های مهم و کاربردی را می‌دهد، برای مرور دائمی دروس انتخاب مناسبی است، همچنین می‌توانید از خلاقیت خود کمک بگیرید و روش‌های جدیدی خلق کنید. برای مثال زمانی که در حال درس خواندن هستید، از موضوع مورد مطالعه تست طرح کنید، بعدا این تست‌ها به مرور کلی درس کمک می‌کنند.
زمان مناسب برای درس خواندن ایام امتحانات
یکی از نکات شب امتحان مدیریت زمان است. زمانی که هر فرد برای آماده شدن برای امتحان نیاز دارد متفاوت است. درست است که نحوهٔ درس خواندن هر فرد با دیگری متفاوت است ولی برای موفقیت در امتحانات دو نکته را باید در نظر داشته باشید: زود بخوانید، به صورت مداوم بخوانید. برای مثال می‌توانید بعد از اتمام کلاس و برگشتن به منزل درس خواندن را شروع کنید. همچنین لازم است دائما حافظهٔ خود را بیازمایید. چقدر طول می‌کشد تا در کلاس درس را فرا بگیرید و تا چه حد می‌توانید آن مطالب را خوب به خاطر بیاورید. هر چه بیشتر توانایی‌های خود را آزمایش کنید، اطلاعات دقیق‌تری به دست می‌آورید. اگر دربارهٔ خودتان شک دارید، باز هم به امتحان کردن حافظهٔ خود ادامه دهید. کلید موفقیت مرور دائم برای امتحان، اطمینان از این است که زمان لازم برای انجام آن را دارید. زمان، امر مهمی برای موفقیت در امتحانات است. کارهایتان را حتی شده یک دقیقه زودتر انجام دهید و هیچ زمانی را تلف نکنید.
اگر همهٔ این کارها را به درستی انجام دهید، در آخر ممکن است حتی از برنامه‌ریزی خودتان هم جلو بیفتید، درنتیجه زمان اضافی برای مطالعهٔ بیشتر به دست خواهید آورد. می‌توانید از این زمان برای خواندن درس‌های جدید و یا مرور دوبارهٔ درس‌های قدیمی استفاده کنید. اگر زمان اضافی دارید و هیچ برنامهٔ درسی برایتان باقی نمانده، بهتر است کمی هم به تفریح بپردازید.
2- خود آزمایی گامی مهم برای موفقیت در امتحان
یکی از نکاتی که شب امتحان باعث بهبود مطالعه می‌شود اطلاع دقیق از میزان تسلط بر هر مطلب است. بهتر است چند روز بعد از مرور دروس، از خودتان امتحان بگیرید و میزان تسلط و اطلاعات خود را بسنجید. این آگاهی بر توانایی‌ها در نهایت باعث موفقیت فرد در امتحانات می‌شود.
سعی کنید ابتدا از امتحانات سال‌های قبل و یا آزمون‌های آزمایشی در دسترس استفاده کنید. بررسی این امتحانات باعث می‌شود با نگرش طراحان سوالات آشنا شوید. این موضوع برای زمانی که خودتان سوال طرح می‌کنید، مفید است. تمرین امتحانات سال‌های قبل خوب است اما اثر آن با سوالاتی که خودتان برای خودآزمایی طرح می‌کنید قابل مقایسه نیست.
امتحان آزمایشی خودتان را شروع و با دقت سوالات را بررسی کنید حتی اگر ممکن است برای یک نفر که هیچ ایده‌ای دربارهٔ موضوع مورد مطالعهٔ شما ندارد جواب را توضیح دهید. اگر جواب درست را نمی‌دانستید، مطلب را دوباره بخوانید و یک شانس دیگر به خودتان بدهید و سوالات را مدام مرور کنید. اگر بتوانید جواب همهٔ سوالاتی که خودتان طرح کرده‌اید را بدهید، کسب موفقیت در امتحان ها ساده‌تر می‌شود.
3- فقط مطالبی را بخوانید که بلد نیستید
یکی از نکات مهم شب امتحان، خواندن مطالبی است که نمی‌دانید. بزرگ‌ترین سود خودآزمایی و مرور سوالاتی که نوشته‌اید این است که دیگر لازم نیست مطالبی را که بلد هستید، دوباره بخوانید. بسیاری از افراد شب امتحان زمان خیلی زیادی را صرف مطالعهٔ مطالبی می‌کنند که بلد هستند. در واقع آن‌ها مطمئن نیستند کدام مطلب را واقعا یاد گرفته‌اند و کدام یک نیاز به مطالعهٔ بیشتر دارد. نکته اینجاست که این افراد هیچ وقت مطالبی را که می‌دانند از آن‌هایی که نمی‌دانند جدا نکرده‌اند. شب امتحان این سردرگمی وقت فرد را تلف می‌کند. فقط کافی است قبل از امتحان از هر مطلب سوالات مناسبی طرح کنید، شب امتحان مرور این سوالات تمام مطالبی که نیاز دارید یاد بگیرید در ذهن شما زنده خواهد کرد.
باور کردن این موضوع که گاهی درس خواندن برای امتحان وقت تلف کردن است، دشوار است اما چنین چیزی حقیقت دارد. بعضی از افراد شب امتحان بیش از حد درس می‌خوانند و نگران هستند مبادا مطلبی را جا بیندازند. اگر به نکات شب امتحانی که تا به حال گفته شد توجه کنید نیازی به درس خواندن بیش از حد نخواهید داشت.
مجموعه نکات شب امتحان
یک سری نکات کلیدی مخصوص شب امتحان وجود دارد که با رعایت آن‌ها، موفقیت در امتحانات تضمین می‌شود. استفاده از تک تک دقایقی که در اختیار دارید خوب است، اما استفادهٔ درست از این دقایق خیلی مؤثرتر است. در ادامه بعضی از عادات خوب مطالعه را باهم مرور می‌کنیم.
درس خواندن در روز بهتر از شب است
یکی از نکات موفقیت در امتحان، مطالعهٔ درس‌ها در حین روز است. به این جمله اعتماد کنید: «درس خواندن در ساعت 10 صبح خیلی ساده‌تر از سروکله زدن با همان تکالیف در ساعت 10 شب است.» حتی مطالعه در ساعت 7 شب هم از 10 شب ساده‌تر است. شب‌ها افراد خسته‌تر هستند. تصور کنید اراده مانند یک فنجان است که هر چه از روز می‌گذرد پرتر می‌شود. زمانی که در طول روز به کلاس‌های مختلف می‌روید، کارهای خود را انجام می‌دهید و در آخر یک شام مفصل می‌خورید، فنجان ارادهٔ شما تقریبا پر می‌شود. این نکتهٔ کلیدی شب امتحان است؛ «افراد انرژی انجام کارهای سخت را در شب ندارند.» بهتر است دانش‌آموزان برای اینکه شب‌ها راحت باشند درس خواندن در طی روز را انتخاب کنند.
تا جایی که می‌توانید شب امتحان درس بخوانید!
اشتباه برداشت نکنید، قرار نیست همهٔ شب‌ها را به تفریح و استراحت بگذرانید. دقیقاً برعکس این موضوع صادق است. برای موفقیت در امتحانات باید شب هم درس بخوانید فقط باید روی میزان مطالعه در شب کنترل داشته باشید. یکی از نکات شب امتحانی این است که نباید خودتان را درگیر کارهایی که به نظر باید انجام دهید بکنید، شب‌ها برای انجام کارهایی هستند که دلتان می‌خواهد. مثل مرور یادداشت‌ها و یادگرفتن مسائلی که قبلاً راه‌حل آن‌ها را یاد نگرفته‌اید. موضوع اینجاست که در صورت انجام این کار روی تکالیف خود کنترل پیدا خواهید کرد. قرار گرفتن در وضعیتی که طبق انتخاب‌های خودتان پیش بروید خیلی بیشتر از زمانی که شرایط شما را مجبور به انجام کاری می‌کند، موفقیت در امتحان را تضمین می‌کند. اگر همهٔ تکالیف خود را در طی روز انجام داده باشید، با فرا رسیدن شب دیگر کار مهمی جز مرور و خواندن سطحی باقی نمی‌ماند.
دروس سخت را اول بخوانید
همان‌طور که کلیفورد می‌گوید: «ابتدا کارهایی را که تمایلی به انجام دادنش ندارید، تمام کنید.»
همه در طول ترم حداقل با یک درس دشوار روبرو می‌شوند و از آنجایی که مطالعه این درس سخت است تا جایی که می‌توانند خواندن آن را عقب می‌اندازند. برای موفقیت در امتحان سعی کنید زمانی که انرژی زیادی دارید و ذهنتان آزاد است درس‌های سخت را بخوانید. معمولا خواندن این درس‌ها بیش از آنچه انتظار دارید زمان می‌برد و ممکن است سوالات زیادی هنگام مطالعهٔ یک درس دشوار برایتان ایجاد شود.
نکتهٔ شب امتحان آرام داشتن، این است که برای موفقیت در امتحان باید ابتدا برای خواندن این درس برنامه‌ریزی کنید و درنتیجه تمام زمانی را که نیاز دارید، در اختیار خواهید داشت.
گام‌های کوچک بردارید
برای خواندن یک درس خاص نیازی نیست تا روز دقیقی که برایش برنامه ریخته‌اید منتظر بمانید. برای موفقیت در امتحان می‌توانید گام‌های کوچک بردارید و هر چه زودتر درس را بخوانید. لزومی ندارد کل درس را یک‌جا مطالعه کنید. خواندن یک صفحه، یک فصل و حتی یک مطلب کوچک هم به پیشرفت شما کمک می‌کند. این مطالب کوچک روی هم جمع می‌شوند و کم‌کم متوجه می‌شوید حجم زیادی از درس را خوانده‌اید.
نکته مربوط به شب امتحان این است: «زمانی که درس را زودتر از موعد مقرر و به صورت بخش بخش میخوانید، تعداد مطالب نامفهومی که قرار است شب امتحان با آن‌ها دست و پنجه نرم کنید کاهش می‌یابد و احتمال موفقیت در امتحان چند برابر می‌شود.»
هنگام مطالعه به صورت منظم استراحت کنید.
استراحت بین مطالعه یکی از نکات کلیدی شب امتحان است. برای هر فردی میزان و کیفیت این استراحت متفاوت است، برای مثال یک نفر با قدم زدن ذهن خود را آزاد می‌کند و دیگری با مرور یادداشت‌های خود انرژی از دست رفته را بازمی‌یابد. روش‌های زیادی برای استراحت وجود دارد. در یکی از این روش‌ها فرد بعد از هر 25 دقیقه درس خواندن باید 3 تا 5 دقیقه استراحت کند و بعد از چند ساعت یک استراحت طولانی‌تر داشته باشد. البته این روش در صورت استفاده نادرست اثر خود را از دست می‌دهد و تأثیری بر موفقیت شما در امتحان ندارد. مطمئنا هیچ چیز آزاردهنده‌تر از تمام شدن یک دورهٔ زمانی هنگامی که غرق خواندن هستید، نیست.
یکی دیگر از نکات شب امتحان این است که به جای تقسیم زمان، دروس را تقسیم کنید و مثلاً بعد از خواندن هر فصل مدتی استراحت کنید. این کار باعث می‌شود تمرکزتان روی درس هم از بین نرود.
به درس خواندن خود کمی فوریت ببخشید
تصور عمومی بر این است که احساس فوریت و تلاش برای سرعت بخشیدن به مطالعه با استرس همراه است، اما فوریت بخشیدن به مطالعه یکی از عواملی است که باعث حفظ آرامش در شب امتحان می‌شود. فوریت برای افراد نشانهٔ نوعی آگاهی است. آگاهی از این موضوع که چه کاری باید انجام دهید؟ تکلیف بعدی چیست؟ چقدر زمان برای انجام دادنش دارید؟ و چقدر زمان برای کامل کردن آن نیاز دارید؟ از دیگر نکات شب امتحانی، همین صدای زمزمه مانند ناشی از احساس فوریت در ذهن است که به فرد می‌گوید به درس خواندن ادامه دهد.
وقتی زمان زیادی ندارید
دانشجوها برای موفقیت در امتحان معمولا به زمان معینی برای درس خواندن نیاز دارند. ممکن است دانشجوها علاوه بر درس خواندن کارهای دیگری نیز برای انجام دادن داشته باشند که زمان آن‌ها را بگیرد. برای مثال دانشجوهای شاغل معمولا زمان کافی برای خواندن تمامی دروس ندارند. درنتیجه بسیاری از آنان از آخر هفته‌ها درحالی که دوستانشان در حال تفریح هستند، برای درس خواندن استفاده می‌کنند.
البته این کار از عدم مطالعه و یا به تعویق انداختن تا فرجه های امتحانی خیلی بهتر است اما این مسئله کیفیت مطالعه را پایین می‌آورد. یکی از نکات شب امتحانی به ویژه برای افراد پرمشغله، آگاهی و استفاده از تمام زمانی است که در طول ترم برای درس خواندن در اختیار دارند.
در ابتدا دانستن میزان زمانی که در اختیار دارید بسیار مهم است. اگر بدانید چقدر زمان می‌برد تا درس را یاد بگیرید می‌توانید برنامهٔ دقیق‌تری برای مطالعه بچینید. اگر دانشجو هستید می‌توانید از منابعی که دانشگاه در اختیار شما می‌گذارد هم استفاده کنید.
در ادامه چند نکتهٔ کوتاه که انجام آن‌ها در شب امتحان برای کسب موفقیت در امتحانات مؤثر است بیان می‌کنیم.
شب امتحان خوب غذا بخورید
برای موفقیت در امتحان باید روحیهٔ خوبی داشته باشید. غذای مناسب در بالا بردن روحیه نقش مهمی دارد. شب امتحان لازم نیست غذاهایی که برای بالا بردن عملکرد مغز مؤثر هستند بخورید، در عوض غذایی را برای خودتان آماده کنید که اگر قرار بود جشن بگیرید، می‌خوردید. میان وعده‌هایی مثل شکلات نیز باعث افزایش شادی و انرژی در افراد می‌شود.
بخندید!
اگر در مورد امتحان خود نگران هستید و مطالعه بیشتر دیگر بازدهی ندارد، خندیدن را امتحان کنید. یکی از نکات کلیدی شب امتحان حفظ آرامش است. برای بازیافتن آرامش، فرصت کوتاهی به خودتان بدهید و کاری را انجام دهید که از آن لذت می‌برید.
به موقع بیدار شوید
نگرانی و اضطراب از جمله عوامل بازدارنده برای موفقیت در امتحان هستند. برای اینکه صبح قبل از امتحان استرس نداشته باشید، باید به موقع بیدار شوید تا زمان کافی برای آماده شدن داشته باشید. آلارم تنظیم کنید، به یکی از اعضای خانواده یا دوستان بسپارید شما را بیدار کند و در نهایت سعی کنید به خوبی زمان خود را مدیریت کنید و سر وقت به جلسه برسید. اجازه ندهید استرس دیر رسیدن روی عملکرد شما در امتحان تاثیر منفی بگذارد.
بیش از حد از ذهن خود کار نکشید!
ممکن است روز امتحان هنگام خوردن صبحانه، آماده شدن و یا حتی در راه رفتن به حوزهٔ امتحانی مطالب را در ذهنتان مرور کنید. تا اینجا مشکلی نیست ولی وقتی به محل امتحان رسیدید، بهتر است کار کشیدن از مغزتان را متوقف کنید. اگر مطالب مورد نیاز خود را بلد نیستید، مطالعه چند دقیقه قبل از امتحان کمکی به یادگیری بیشتر نمی‌کند. برای موفقیت در امتحان دقایق قبل از شروع امتحان را به ذهنتان استراحت دهید.
جمع‌بندی
عوامل زیادی در موفقیت برای امتحان‌ها تأثیر دارند اما مهم این است که به نکات کلیدی مربوط به شب امتحان توجه و آن‌ها را به درستی رعایت کنید. موفقیت در امتحان تنها مربوط به شب امتحان نیست و به یک دورهٔ منظم مطالعه نیاز دارد. اکنون خلاصهٔ نکات شب امتحانی را با هم مرور می‌کنیم: برنامه‌ریزی مناسب درسی، استفاده از تمام زمان‌های در دسترس، شناختن توانایی‌ها و قابلیت‌های خود، آگاهی از میزان تسلط بر دروس و در نهایت حفظ آرامش در کنار آگاهی به اهمیت مطالعه در طی شب امتحان، از موثرترین و با اهمیت‌ترین نکاتی هستند که به موفقیت شما در امتحان کمک می‌کنند.
