رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیام نور رشته‌ای که در گذشته با نام کتابداری و اطلاع‌رسانی شناخته می‌شد، اهمیت خود را در دنیای امروز و عصر اطلاعات، بیش از هر زمان دیگری نشان می‌دهد.
ما در این مقاله برای شمایی که آشنایی دقیقی از رشته علم اطلاعات و دانش شناسی ندارید توضیحات کاملی را ارائه می‌دهیم. سپس تمام نکات مهم پیرامون نحوه ورود به رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیام نور و آشنایی بهتر با تعداد واحدها، گرایش‌های آن در مقاطع بالاتر از کارشناسی، سطح دروس و نکات ریز دیگر را یادآور می‌شویم.
طبقه‌بندی و سازماندهی اطلاعات در دنیای امروز واقعا یک علم سنگین محسوب می‌شود به همین دلیل است که نام این رشته را «علم اطلاعات» گذاشته‌اند. در این رشته، فرایند گردآوری، سازماندهی، مدیریت، بازیابی و شناساندن اطلاعات در ابعاد و بسترهای گوناگون صورت می‌پذیرد.
در زندگی امروز برای پیشرفت در هر تخصصی، نیاز به دسترسی به اطلاعات خاص خود را داریم. این اطلاعات اگر به‌درستی طبقه‌بندی نشده باشند، یا اگر فرد خبره‌ای از نحوه دسته‌بندی آن آگاه نباشد، امکان دسترسی به اطلاعات شدیدا دشوار خواهد شد. برای مثال اگر در یک اداره، دسته‌بندی اطلاعات مربوط به موارد مختلف مثل امور مالی و استخدامی و برنامه‌های اهدافی شرکت را نادیده گرفته شود، چیزی نمی‌گذرد که کل سازمان از هم می‌پاشد! چون هیچ‌کس (به‌موقع و دقیق) به اطلاعاتی که لازم دارد نمی‌رسد و وظایفش به سرانجام نمی‌رسد.
رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در جهان ابتدا با نام کتابداری در قرن نوزدهم میلادی شکل گرفت. با رشد فناوری اطلاعات، مباحث جدیدی مثل اطلاع‌رسانی و فناوری‌های نوین هم به این رشته اضافه شدند و کم‌کم به شکل یک رشته دانشگاهی درآمد. در ایران، اولین بار در سال ۱۳۴۵ در دانشکده علوم تربیتی دانشگاه تهران به‌صورت رسمی رشته کتابداری تدریس شد. بعدها نام این رشته به علم اطلاعات و دانش‌شناسی تغییر کرد و بسیاری از دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه پیام نور، این رشته را برای دانشجویان متقاضی، ارائه دادند.
رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیام نور بر اساس چارت رسمی این دانشگاه، ۱۳۳ واحد دارد. این تعداد واحدها به ترتیب زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
اگر می‌خواهید با دقت بیش‌تری دروس ارائه‌شده این رشته را مورد بررسی قرار دهید، پیشنهاد می‌کنیم به فایل پی دی اف چارت رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیام نور را سر بزنید.
شما می‌توانید تحصیلات خود در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیام نور را در مقطع کارشناسی ارشد این دانشگاه در گرایش‌های زیر ادامه دهید:
هم‌چنین در مقطع دکتری، دانشگاه پیام نور رشته علم اطلاعات و دانش شناسی را در گرایش بازیابی اطلاعات و دانش به دانشجویان خود ارائه می‌دهد.
تا وقتی که از اهمیت و نقش یک رشته به‌خصوص اطلاع نداشته باشیم، بازار کار و مشاغل آن نیز برای‌مان قابل درک نخواهد بود. توجه داشته باشید که هر سازمان، هر صنعت و هر شرکتی که در آن با اطلاعات و اسناد مهم سر و کار دارند، نیازمند ساماندهی، طبقه‌بندی و مدیریت داده‌ها هستند تا در لحظه نیاز به هر داده، بتوانند با سرعت بالایی به آن‌ها دسترسی پیدا کنند. وظیفه فارغ‌التحصیلان رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی نیز همین است که در وهله اول، اطلاعات را با شیوه صحیح و دقیق خود طبقه‌بندی کنند، سپس مسیر دسترسی به هر داده را در اختیار نیازمندان آن قرار دهند.
ساده‌ترین مثال، موقعیت شغلی در کتابخانه‌ها است. در هر کتاب‌خانه کتاب‌ها و منابع متنوع با ژانرهای مختلف قرار دارد که اگر هر یک با نظم خاص و بر اساس یک دستورالعمل مشخص طبقه‌بندی نشوند، دسترسی به آن‌ها سخت می‌شود. حالا بیایید عناوین شغلی دیگر مرتبط با علم اطلاعات و دانش‌شناسی را با یک‌دیگر مرور کنیم:
در سازمان‌ها و ادارات گوناگون یک نفر یا یک تیم مسئول آرشیو و مستندسازی هستند تا اطلاعات مهم همیشه در دسترس باشد و چیزی با دیگری اشتباه گرفته نشود. مدیر مرکز اسناد و کارشناس مدیریت دانش هم از عناوین شغلی مربوط به این بخش است.
در شرکت‌های فناوری و رسانه‌ای، نیاز به مستندسازی دیجیتال داریم. به این ترتیب، متخصصان علم اطلاعات و دانش‌شناسی مسئولیت مدیریت اسناد مربوط به پایگاه‌های اطلاعاتی و مدیریت اطلاعات پژوهشی را بر گردن می‌گیرد. در این مراکز هم‌چنین نیاز به مدیر محتوا است تا محتواهای منتشر شده و نشده را تحت مدیریت قرار دهد.
در بیمارستان‌ها، خصوصا بیمارستان‌های بزرگ، اطلاعات پزشکی صدها هزار بیمار بایگانی می‌شود که تمامی این اسناد نیاز به ساماندهی دارند. به این دسته از افراد در اصطلاح کارشناس اطلاعات سلامت هم می‌گویند که وظیفه این کار را بر عهده می‌گیرد.
در رسانه‌ها و مراکز خبری می‌بایست تمامی اخبار را آرشیو کرد. به این ترتیب برخی مسئول آرشیو عکس و فیلم و محتوای چندرسانه‌ای می‌شوند، برخی هم اسناد کاغذی را مدیریت می‌کنند.
همان‌طور که می‌بینید تنوع شغلی در رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی بسیار بالا است و از کتابداری و اطلاع‌رسانی گرفته تا مدیریت داده‌ها و اسناد سازمانی و حتی مدیریت محتواهای دیجیتال را در بر می‌گیرد. پس نگرانی بابت آینده خود نداشته باشید چون کار فراوان است!
شما در طول تحصیل‌تان در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی با دروسی مثل مدیریت کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع رسانی، سیستم‌های اطلاعاتی مدیریت، مبانی ارتباط‌شناسی، سیستم‌های چندرسانه‌ای، سواد اطلاعاتی و… روبه‌رو هستید. اغلب دروس‌تان شامل واحدهای تخصصی هستند و در مجموع اگر از مطالب این رشته خوش‌تان بیاید، کارتان سخت نخواهد بود.
از سوی دیگر، توجه به این نکته هم خالی از لطف نیست که در کل، تحصیل در دانشگاه پیام نور کار چندان دشواری نیست. کنجکاوید بدانید چرا؟ چون اصولا امتحانات پایان‌ترم پیام نور در تمام رشته‌ها و تمام دروس، هر سال از یک الگوی مشخص پیروی می‌کنند و در هر دوره با یک سری سوال تکراری روبه‌رو هستیم. این یعنی با مرور نمونه سوالات رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیام نور در سال‌های گذشته و تسلط بر روی آن‌ها، می‌توانید نمره خوبی از امتحانات پایان ترم خود بگیرید.
نحوه ورود به رشته‌های پیام نور این‌گونه است که پس از شرکت در کنکور سراسری، می‌بایست منتظر اعلام موعد مقرر ثبت نام از سوی دانشگاه پیام نور بمانیم. در این موعد، به سایت سازمان سنجش می‌رویم و از طریق پنل پیام نور نسبت به ثبت نام در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیام نور اقدام می‌کنیم.
در مجموع صرفا باید به تاریخ اعلام‌شده از سوی دانشگاه پیام نور توجه کنیم که پیشنهاد ما این است برای از دست ندادن این تاریخ و دیگر اخبار مهم پیام نور، در کانال شب امتحان پیام نور عضو شوید. ما تمام اطلاعات و بیانیه‌های مهم مثل تاریخ انتخاب رشته، انتخاب واحد، حذف و اضافه، درخواست وام و… پیرامون دانشگاه پیام نور را در این کانال قرار می‌دهیم.
تحصیل در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی در دانشگاه پیام نور یک انتخاب ایده‌آل برای آن‌هایی است که به دسته‌بندی و مرتب‌سازی اطلاعات و اسناد علاقه‌مند هستند. پس ورود به این رشته امکان تحصیل در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری نیز مهیا است.
رشته علم اطلاعات و دانش شناسی پیام نور بازار کار بسیار خوب و متنوعی دارد و مشاغل رنگارنگی را ارائه می‌دهد. پس از ورود به این رشته نترسید و از خدمات دانلود رایگان نمونه سوالات پیام نور و دوره های شب امتحانی پیام نور ما نیز بهره ببرید.
1. برای حفاظت از حقوق ناشر، کلیه دوره‌ها در نرم‌افزار SpotPlayer منتشر می‌شود و به هیچ عنوان فایل دوره برای دانلود در اختیار کاربر قرار نمی‌گیرد. لایسنس SpotPlayer بعد از خرید دوره صادر شده و از طریق پنل کاربری در سایت در دسترس کاربر قرار می‌گیرد.
2. لایسنس صادر شده برای دوره(ها) فقط روی یک دستگاه قابل استفاده است. بنابراین دسترسی به دوره هم بر روی موبایل و هم بر روی لپتاپ امکان پذیر نیست. در صورت نیاز به دسترسی از دو دستگاه، کاربر باید دو بار دوره موردنظر را تهیه کنید.
3. در صورتی که دستگاهی که SpotPlayer روی آن نصب شده، دچار مشکل شود و این نرم‌افزار پاک شود، لایسنس مجدد صادر نخواهد شد.
4. درصورتی‌که تراکنش کاربر ناموفق باشد و وجهی از حساب کاربر کسر گردد، مبلغ کسر شده به‌صورت خودکار از طرف بانک مربوطه ظرف 72 ساعت مسترد خواهد شد.
5. درصورتی‌که کاربر در پرداخت اشتباهی انجام دهد، مانند آنکه یک محصول آموزشی‌ای را بیش از یک‌بار به سبد خرید اضافه نماید، باید درخواست خود را مبنی بر استرداد وجوه اضافی به پشتیبانی PNUEXAM اعلام دارد. از زمان اعلام کاربر به پشتیبانی PNUEXAM، وجوه مربوطه حداقل از 72 ساعت بعد و فقط به همان حسابی که خرید از آن انجام‌شده مسترد خواهد شد. در صورت بروز اشتباه در خریدهایی که به‌صورت کارت به کارت انجام می‌شود نیز همین حکم جاری است.
6. اگر براثر اشتباه سایت، محصولی موجود اعلام شده باشد درصورتی‌که موجودی آن صفر باشد، سایت این حق را دارد تا سفارش را باطل نماید.
چناچه کاربر بعد از تماشای بیش از 30% از محتوای دوره، با استناد به حداقل از یکی از موارد پنج گانه شرایط تضمین کیفیت که در ادامه ذکر شده از کیفیت دوره رضایت نداشته باشد، می‌تواند تا 24 ساعت بعد از خرید دوره، شارژ کامل مبلغ پرداخت شده در حساب کاربری یا ۷۰% مبلغ پرداخته شده به حساب بانکی را درخواست کند. در این صورت مجموعه موظف است درخواست عودت وجه را به یکی از دو شکل انتخاب شده کاربر، انجام دهد. مواردی که به کاربر اجازه درخواست عودت وجه را می‌دهد را به شرح زیر است:
