مهندسی برق
رشته مهندسی برق به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین رشته‌ها در 30 سال اخير بوده و برجسته‌ترين استعدادها به اين رشته جذب‌شده‌اند.
با توجه به وسعت صنعت برق و پيشرفت زياد آن، اين رشته، خود به چند گرايش تقسيم شده است:
**گرایش الکترونیک
**گرایش سیستم‌های انرژی الکتریکی
**گرایش مخابرات
**گرایش کنترل
**گرایش سیستم‌های دیجیتال
**گرایش مهندسی پزشکی
دانشگاه صنعتی شریف گرایش سیستم‌های دیجیتال را به ۵ گرایش فوق اضافه کرده است و در این دانشگاه مهندسی برق در مقطع کارشناسی در ۶ گرایش تدریس می‌شود. همچنین در دانشگاه صنعت آب و برق گرایش شبکه‌های انتقال و توزیع تدریس می‌شود که این گرایش تخصصی مخلوطی از گرایش قدرت و مباحث مربوط به شبکه سراسری برق و مدیریت توزیع و مصرف می‌باشد.
**الکترونیک 1 و 2
**الکترومغناطیس
**ماشین‌های الکتریکی 1
**بررسی سیستم‌های قدرت 1
**اندازه‌گیری الکتریکی
معرفی گرایش‌های رشته مهندسی برق
گرایش الکترونیک: گرایش الکترونیک به دو زیر بخش عمده تقسیم می‌شود. بخش اول میکروالکترونیک است که شامل علم مواد، فیزیک الکترونیک، طراحی و ساخت قطعات از ساده‌ترین آنها تا پیچیده‌ترین آنهاست و بخش دوم نیز مدار و سیستم نامیده می‌شود. هدف آن طراحی و ساخت سیستم‌ها و تجهیزات الکترونیکی با استفاده از قطعات ساخته‌شده توسط متخصصان میکروالکترونیک است.
گرایش مخابرات: هدف از مخابرات، ارسال و انتقال اطلاعات از نقطه‌ای به نقطه دیگر است که این اطلاعات می‌تواند صوت، تصویر یا داده‌های کامپیوتری باشد. در مجموعه کارشناسی مخابرات عناوینی همچون سیستم‌های مخابراتی، پردازش سیگنال، آنتن، انتشار امواج، خطوط انتقال، مایکروویو، سیستم‌های تلویزیون، مخابرات نوری، شبکه‌های مخابرات کامپیوتری، رادار و مخابرات ماهواره‌ای وجود دارد. دانشجویان مسائل و فنون انتقال اطلاعات در سیستم‌های رادیویی، کابل‌ها و فضا را موردمطالعه قرارداده و علاوه بر آن درباره قطعات، مدارها و سیستم‌های مختلفی که در مخابرات به کاربرده می‌شود، آموزش می‌بینند.
گرایش کنترل: هدف از این علم، کنترل خروجی‌های یک سیستم بر مبنای ورودی‌های آن و با توجه به شرایط ویژه و نکات موردنظر طراحی آن سیستم می‌باشد. کاربرد سیستم‌های مختلف کنترل در کارخانه‌ها و مراکز صنعتی و واحدهای خدماتی، نیروگاه‌ها، سیستم‌های هوا، مهندسی پزشکی و حتی اقتصاد و مدیریت صنعتی، بخشی از کاربردهای متنوع مجموعه کنترل در صنایع مختلف است.
گرایش قدرت: هدف اصلی مهندسین این گرایش، تولید برق در نیروگاه‌ها، انتقال برق از طریق خطوط انتقال و توزیع آن در شبکه‌های شهری و درنهایت توزیع آن برای مصارف خانگی و کارخانه‌ها است. در این گرایش دو زمینه تخصصی وجود دارد که عبارت‌اند از: ماشین‌های الکتریکی و سیستم‌های قدرت. مهندسین برق با تخصص ماشین‌های الکتریکی، در زمینه طراحی موتورهای الکتریکی در صنایع مختلف، مهارت و تسلط لازم را دارا می‌باشند.
طراحی و نظارت بر شبکه قدرت
طراحی و نظارت بر شبکه قدرت، طراحی نیروگاه‌ها با انرژی نو در تخصص مهندسین برق با گرایش سیستم‌های قدرت است؛ بنابراین یک مهندس قدرت باید به روش‌های مختلف تولید برق، خطوط انتقال نیرو و سیستم‌های توزیع آشنا باشد.
گرایش سیستم‌های دیجیتال: هدف این گرایش، آشنایی فارغالتحصیلان آن با تجزیه‌وتحلیل و همچنین طراحی مدارها و سیستم‌های دیجیتال در سطح تراشه، سیستم‌های نهفته دیجیتالی، سیستم‌های کامپیوتری پیشرفته با تأکید بر به‌کارگیری مغزافزار در کاربردهای مختلف مهندسی برق است. فارغالتحصیلان این گرایش می‌توانند در محدوده سخت‌افزار، نرم‌افزار، شبکه و امنیت داده‌ها یا کاربردهای سیستم‌های دیجیتال مشغول به‌کار شوند.
گرایش مهندسی پزشکی: مهندسی پزشکی (بیوالکتریک) یک گرایش مدرن با دامنه‌ای جذاب در میان گرایش‌های مهندسی برق می‌باشد که مفاهیم علوم پایه و مهندسی برق را به علوم زیستی و پزشکی مرتبط می‌سازد. در این گرایش دانشجو نه تنها علوم پایه ریاضی، فیزیک را مشابه دیگر دانشجویان رشته برق فرا می‌گیرد، بلکه در خصوص فیزیولوژی، الکتروفیزیولوژی و سیستم‌های زیستی نیز اطلاعات پایه و کاربردی را کسب می‌کنند.
گرچه رشته برق به گرایش‌هایی تقسیم‌شده كه دانشجو حداكثر در يك زمينه تخصص مي‌يابد، اما برنامه‌هاي آموزشي طوري تدوين شده كه دانشجو را براي كار در هر چهار گرايش آماده مي‌سازد و دانشجويان مي‌توانند با قدري مطالعه بيشتر در گرایش‌های ديگر نيز به كار بپردازند.
مهندسین برق با توجه به گرایش‌های تحصیلی خود می‌توانند در نیروگاه‌ها، انواع کارخانه‌ها (سیمان، خودروسازی، ذوب‌آهن و…)، سازمان‌های حوزه مخابراتی، صنایع نظامی و دفاعی و … در بخش دولتی یا خصوصی مشغول به کار شوند.
در خصوص میزان استخدام مهندس برق در کشور آمار و اطلاعات دقیقی دردسترس نیست؛ اما با توجه به اهمیت زیاد و روبه‌رشد بودن این صنعت در کشور پیش‌بینی می‌شود، روند استخدام مهندسان برق رو به افزایش بوده و به نسبت سایر مشاغل، بازار کار خوبی داشته‌باشد. البته این به شرطی است که افراد جویای کار، افرادی توانمند و متخصص باشند.
از مشاغل متداول مهندسان برق، عبارت‌اند از:
**شناخت، نحوه عملكرد و چگونگي نگهداري و بهره‌برداری، تجزیه‌وتحلیل و طراحي سيستم‌هاي مخابراتي.
**ارتباطات تلفني بين شهرها و سراسر كشور، فيبرنوري، ارتباطات موبايل، ارتباطات راديويي، ارتباطات بي‌سيم.
**محاسبه مكان‌هاي مناسب براي نصب تقويت كننده، خطوط انتقالي، امواج مايكروويو، آنتن، دستگاه‌هاي فرستنده و گيرنده، چگونگي پردازش و بازيابي امواج و سيگنال‌هاي دريافتي.
**اينترنت انتقال داده‌ها، ارتباطات ماهواره‌اي و ساخت رادارها، اصول رادار و رديابي، ارتباطات مخابراتي بين يگان‌هاي نظامي در گرایش كنترل.
**كنترل دماي كوره، كنترل دور الکتروموتور، كنترل موشك، هواپيما، سفينه، ارتفاع آب و كنترل جريان و ولتاژ يك سيستم در گرايش قدرت كليه امور مربوط به خطوط انتقال برق.
**آشنايي با روش‌هاي توزيع و پخش جريان در يك كارخانه، ساختمان يا يك شهر در گرايش الكترونيك، بردهاي كنترل آسانسور، بردهاي كنترل فرايندهاي شيميايي، بردهاي كنترل دستگاه‌هاي صنعتي، طراحي مدارهاي الكترونيكي.
درآمد و حقوق مهندسان برق
مهندس برقی که در بخش دولتی مشغول باشد، مطابق با قانون مدیریت خدمات کشوری حقوق دریافت می کند؛ اما در بخش خصوصی میزان حقوق و درآمد مهندس برق متفاوت است. هر شرکتی با توجه به اهداف مالی، توان مالی، نوع پروژه و گستردگی آن و برخی عوامل دیگر میزان حقوق و دستمزد کارکنان خود را تعیین می‌کند.
البته قابل‌ذکر است که در بخش خصوصی عواملی مانند داشتن تجربه و تحصیلات مرتبط، تخصص و مهارت بالا، آشنایی با سیستم‌ها و نرم‌افزارهای کامپیوتری در استخدام افراد و تعیین میزان حقوق و دستمزد بسیار مهم و کلیدی می‌باشد.
تحصیلات لازم برای ورود به شغل مهندسی برق
به دلیل اینکه شغل مهندسی برق کاملاً حرفه‌ا‌ی و تخصصی می‌باشد، سازمان‌ها و شرکت‌ها فقط افراد متخصص و تحصیل‌کرده مرتبط را برای آن استخدام می‌کنند. فارغالتحصیلان رشته مهندسی برق در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری می‌توانند وارد شغل مهندسی برق و الکترونیک شوند. واضح است که کسب مهارت و تجربه لازم و آشنایی با نرم‌افزارهای مرتبط حوزه برق در کنار داشتن مدرک دانشگاهی، از مهم‌ترین عوامل مؤثر در موفقیت هر مهندس برق و یافتن شغلی مناسب می‌باشد.
قابل‌ذکر است که در مقاطع عالی، فارغالتحصیلان مهندسی برق بیشتر به سمت انجام کارهای پژوهشی یا مدیریتی در صنعت برق و الکترونیک گرایش پیدا می‌کنند.
ضرایب دروس مختلف در ارشد مهندسی برق 98
ضرایب دروس مختلف در گرایش‌های متعدد ارشد برق یکی از مهم‌ترین اطلاعاتی است که داوطلب کنکور ارشد مهندسی برق نیاز دارد.
گرایش مخابرات:
| شبکه‌های مخابراتی | مخابرات امن و رمزنگاری | مخابرات سیستم | مخابرات میدان و موج، نوری | ضرایب دروس در کنکور ارشد مهندسی برق |
| 2 | 2 | 2 | 2 | زبان انگلیسی |
| 3 | 3 | 3 | 3 | مجموعه ریاضیات (آمار، معادلات و ریاضی مهندسی) |
| 3 | 3 | 3 | 3 | مدارهای الکتریکی 1 و 2 |
| 2 | 2 | 2 | 2 | الکترونیک 1 و 2 و سیستم‌های دیجیتال |
| 1 | 1 | 1 | 1 | ماشین 1 و 2 و تحلیل سیستم‌های انرژی بررسی سیستم قدرت سابق |
| 1 | 1 | 1 | 1 | کنترل خطی |
| 4 | 4 | 4 | 2 | تجزیه‌وتحلیل سیگنال و سیستم |
| 2 | 2 | 2 | 4 | الکترومغناطیس |
گرایش الکترونیک:
| سیستم‌های الکترونیک | افزاره‌های میکرو و نانو | مدارات مجتمع خطی | ضرایب دروس در کنکور ارشد مهندسی برق |
| 2 | 2 | 2 | زبان انگلیسی |
| 3 | 3 | 3 | مجموعه ریاضیات (آمار، معادلات و ریاضی مهندسی) |
| 3 | 3 | 3 | مدارهای الکتریکی 1 و 2 |
| 4 | 4 | 4 | الکترونیک 1 و 2 و سیستم‌های دیجیتال |
| 1 | 1 | 1 | ماشین 1 و 2 و تحلیل سیستم‌های انرژی (بررسی سیستم قدرت سابق) |
| 1 | 1 | 1 | کنترل خطی |
| 2 | 2 | 2 | تجزیه‌وتحلیل سیگنال و سیستم |
| 2 | 2 | 2 | الکترومغناطیس |
گرایش کنترل:
| مهندسی برق کنترل | ضرایب دروس در کنکور ارشد مهندسی برق |
| 2 | زبان انگلیسی |
| 3 | مجموعه ریاضیات (آمار، معادلات و ریاضی مهندسی) |
| 3 | مدارهای الکتریکی 1 و 2 |
| 1 | الکترونیک 1 و 2 و سیستم‌های دیجیتال |
| 2 | ماشین 1 و 2 و تحلیل سیستم‌های انرژی (بررسی سیستم قدرت سابق) |
| 4 | کنترل خطی |
| 2 | تجزیه‌وتحلیل سیگنال و سیستم |
| 1 | الکترومغناطیس |
گرایش قدرت:
| سامانه برقی و حمل‌ونقل | برنامه‌ریزی و مدیریت سیستم انرژی | الکترونیک قدرت و ماشین الکتریکی | سیستم‌های قدرت | ضرایب دروس در کنکور ارشد مهندسی برق |
| 2 | 2 | 2 | 2 | زبان انگلیسی |
| 3 | 3 | 3 | 3 | مجموعه ریاضیات (آمار، معادلات و ریاضی مهندسی) |
| 3 | 3 | 3 | 3 | مدارهای الکتریکی 1 و 2 |
| 2 | 4 | 4 | 1 | الکترونیک 1 و 2 و سیستم‌های دیجیتال |
| 4 | 4 | 4 | 4 | ماشین 1 و 2 و تحلیل سیستم‌های انرژی (بررسی سیستم قدرت سابق) |
| 2 | 2 | 2 | 2 | کنترل خطی |
| 1 | 1 | 2 | 1 | تجزیه‌وتحلیل سیگنال و سیستم |
| 2 | 2 | 1 | 2 | الکترومغناطیس |
گرایش مهندسی پزشکی:
| فناوری اطلاعات | بیوالکتریک | ضرایب دروس در کنکور ارشد مهندسی برق |
| 2 | 2 | زبان انگلیسی |
| 3 | 3 | مجموعه ریاضیات (آمار، معادلات و ریاضی مهندسی) |
| 3 | 3 | مدارهای الکتریکی 1 و 2 |
| 3 | 3 | الکترونیک 1 و 2 و سیستم‌های دیجیتال |
| 1 | 1 | ماشین 1 و 2 و تحلیل سیستم‌های انرژی (بررسی سیستم قدرت سابق) |
| 4 | 4 | کنترل خطی |
| 4 | 4 | تجزیه‌وتحلیل سیگنال و سیستم |
| 1 | 1 | الکترومغناطیس |
اپلای مهندسی برق
افراد بسیاری سالانه برای تحصیل در رشته مهندسی برق در خارج از کشور برای مهاجرت به کشورهای مختلف تصمیم می‌گیرند. این افراد پس از اینکه از طریق تحصیل مهندسی برق در خارج از کشور اقدام کردند به کشور موردنظر مهاجرت کرده و پس از اخذ پذیرش تحصیلی از دانشگاه‌های آن، در رشته مهندسی برق در خارج از کشور می‌توانند اقدام به اخذ تابعیت و یا شهروندی و اقامت دائم در آن کشور کنند. در حال حاضر مهندسی برق در کانادا به یکی از مهم‌ترین و پرطرفدارترین شاخه‌های مهندسی و صنعت تبدیل‌شده است.
گرایش‌های رشته مهندسی برق در کانادا
* الکترونیک – تجهیزات
*کامپیوترهای دیجیتال – میکروالکترونیک
* مهندسی قدرت
*مخابرات
* سیستم‌های کنترل
*مهندسی فرکانس‌های رادیویی * پردازش سیگنال
تحصیل در مهندسی برق در آمریکا
مهندسی برق در خارج از کشور، تحصیل این رشته در آمریکا با آینده کاری بسیار عالی روبه‌رو می‌باشد. به این منظور که با توجه به نیازمندی‌های این کشور، شما می‌توانید به‌راحتی بعد از ادامه تحصیل مشغول به‌کار شوید. جهت ورود به این رشته تحصیلی در مقطع لیسانس شرکت در آزمون و دارا بودن مدرک پیش‌دانشگاهی به همراه مدرک زبان الزامی است.
مهندسی برق در آلمان
مهندسی برق در خارج از کشور؛ درصورتی‌که شما اقدام به تحصیل در رشته مهندسی برق در خارج از کشور و در کشوری مثل آلمان کنید، این انتخاب آینده کاری بسیار عالی را برای شما خواهد ساخت؛ چراکه این کشور برای مهندسین در این کشور ارزش زیادی قائل بوده و زمینه شغلی مناسبی برای آنها فراهم کرده است. همچنین شما پس از تحصیل می‌توانید موفق به اخذ ویزای کار و اقامت دائم در این کشور شوید.
وضعیت ادامه تحصیل در حد دکترا مهندسی برق
فارغالتحصیلان مقطع کارشناسی برق که مدرک خود را در یکی از چهار گرایش الکترونیک، مخابرات، قدرت و کنترل می‌گیرند، می‌توانند در یکی از این گرایش‌ها (اختیاری) یا رشته‌ای که زیرمجموعه‌ای برای آن تعریف‌شده، ادامه تحصیل دهند. این رشته به‌صورت: مهندسی برق- الکترونیک، برق- قدرت، برق- مخابرات (شامل گرایش‌های: میدان، سیستم، موج، رمز، مایکرونوری)، برق- کنترل، مهندسی پزشکی (گرایش بیوالکتریک)، مهندسی هسته‌ای دو گرایش مهندسی راکتور و مهندسی پرتو پزشکی، مهندسی کامپیوتر (معماری کامپیوتر، هوش مصنوعی و رباتیک) است.
برای تحصیل در مقطع دکترای تخصصی می‌توان در هر یک از زیرشاخه‌های تخصصی‌تر گرایش‌های یادشده، میزان موردنیاز واحدها را اخذ کرد و رساله دکتری را در همان موضوع خاص ارائه داد. مسلم است این زیرشاخه‌ها، گرایش‌های تخصصی‌تر از چهار گرایش اصلی دارند.
لازم به‌زور است امکان ادامه تحصیل در کلیه گرایش‌های یادشده در مقطع‌های کارشناسی ارشد و تا حد زیادی در دوره دکتری، در داخل کشور وجود خواهد داشت. رشته برق به دلیل کاربردی بودن آن در بسیاری از علوم مهندسی دیگر، برای فارغالتحصیلان امکان تحصیل در بسیاری از گرایش‌ها و دانش‌ها را فراهم می‌کند.
آیا مهندسی برق برای شما مناسب است؟
آخرین نکته برای این مقاله مهم‌ترین مطلب است؛ آن‌هم اینکه آیا این رشته برای شما مطلوب است و آیا روحیات چنین کاری را دارید؟ اگر افرادی که خلاق و علاقه‌مند به کارهای فنی بوده و در حل مسئله و تصمیم‌گیری توانمندید، برای شغل مهندسی الکترونیک (مهندس برق) مناسب هستید.
مهندسان الکترونیک بسته به محل کار خود، ساعات کاری متفاوتی می‌توانند داشته باشند. مثلاً اگر به‌عنوان کارشناس در سازمان یا شرکتی مشغول به‌کار باشند، ساعت کاری او به روال اداری معمول از ۸ صبح تا ۵ بعدازظهر می‌باشد؛ اما اگر در پروژه خاصی فعالیت کند، شاید بتوان گفت ساعات کاری مشخص و معینی ندارد و وضعیت پروژه آن را تعیین می‌کند. مهندس برق حتی گاهی شب‌ها و گاهی روزهای تعطیل مجبور می‌شود سرکار خود باشد.
