مهندسی مدیریت پروژه چیست؟ (آشنایی با گرایش های رشته مهندسی صنایع)
فارغ التحصیلان این رشته به خوبی این را فرا میگیرند که چگونه روشهای سنتی را با رویکردهای جدید ترکیب کنند. آنها یاد میگیرند که با توجه به وضعیت پروژه یا مجموعه تحت نظر خود چه موقع از ترفندهای قدیمی استفاده کنند و چه موقع روشهای جدید و نوین را اجرا کنند.
معرفی گرایش های رشته مهندسی صنایع
رشته مهندسی صنایع ارتباط نزدیکی با مدیریت پروژه ها دارد. در واقع مهندس صنایع میتواند با تخصص خود بیشترین کمک را به یک مدیر بخش صنعت داشته باشد. تفاوت مهندس صنایع و مدیریت در این است که یک مهندس صنایع تخصص مدیریت را هم داراست؛ ولی یک مدیر الزاما تخصص مهندس صنایع را ندارد. به طور کلی، وظیفه مهندسین صنایع، گرد آوردن افراد، تجهیزات، مواد و اطلاعات است؛ به گونهای که قادر به انجام یک عملیات مفید و مؤثر گردند.
گرایش های کارشناسی ارشد مجموعه مهندسی صنایع عبارت است از رشته های مدیریت مهندسی، آینده پژوهی، سیستم های کلان، مدیریت پروژه ، لجستیک و زنجیره تامین، سیستم های مالی، مدیریت نوآوری و فناوری، سیستم های سلامت و بهینه سازی سیستم ها
معرفی رشته مهندسی مدیریت پروژه
مدیریت پروژه یک شکل تخصصی از مدیریت می باشد که برای هدایت موفقیت آمیز مهندسین یا پرسنل فنی و پروژهها لازم است. این اصطلاح میتواند برای توصیف مدیریت عملکرد یا مدیریت پروژه استفاده شود.
مدیر مهندسی موفق باید مهارت لازم برای مدیریت و ایجاد انگیزه در کارکنان را داشته باشد. مهارتهایی که غالباً با مهارتهای مدیریتی افراد در زمینه های دیگر بسیار متفاوت است. سازمان ها به سرعت در حال پیشرفت هستند و از تکنیک های مختلفی استفاده میکنند تا نیاز بازارهای بی ثبات را برآورده سازند. مدیران پروژه در موقعیتی عالی برای کمک به این شرکت های تجاری و صنعتی قرار دارند.
در سال های اخیر، تولید کنندگان دریافتهاند که تکنیک های آزمایش شده توسط مهندسین مدیریت پروژه ، در مورد کنترل کیفیت و مدیریت در یک بازار جهانی بسیار رقابتی، کاملاً مورد نیاز است. این رشته مهندسی به دلیل مناسب بودن در فرآیند تولید، به طور فزاینده ای در حال پیشرفت است و اکنون تقریباً در هر زمینه مرتبط با تولید استفاده می شود. مدیریت پروژه سیستمی است که در صنعت ساخت و ساز برای کنترل برنامه ها، هزینه ها و مشخصات پروژههای بزرگ ایجاد شده است.
کاربرد این رشته در پیشبرد اهداف
آیا روشهای مدیریت پروژه میتوانند به شرکتها برای تطبیق این تغییرات کمک کنند؟ آیا ابزارها و تکنیک های این رشته برای رفع نیاز سازمانها به روز شده اند؟
البته که پاسخ مثبت خواهد بود. رشته مدیریت پروژه بهطور مداوم در حال تحول و رشد است تا بتواند خواسته های پروژهها و شرکت های بزرگ را برآورده سازد.
مهارت های مهندس مدیریت پروژه
با توجه به اینکه حوزه مدیریت پروژه در صنایع و خطوط مشاغل متنوع اجرا می شود پس دانش آموختگان این رشته به خوبی این مهارتها را به خوبی فرامیگیرند:
- ایجاد ارزش در کار
- تفکر کارآمد و متناسب با شرایط
- بهبود مهارتهای کارمندان داخلی
- رویکرد ترکیبی برای پروژههای بزرگ
- آشنایی با مقررات اداری مرتبط
- طراحی فرآیندهای جدید یا تدوین راه حلهای جدید برای مشکلات
- درک درست و به موقع از نیاز مشتری و بازار
- تولید محصولات جدید
- کسب دید عمیق از ایمن سازی کارگاه ساخت
- خلاقیت و نوآوری برای یافتن راه حل و استفاده از آن
- بهبود توانایی و مهارتهای هر کارمند تحت نظارت وی
- مدیریت زمان و منابع
- درک نحوه تقسیم بودجه و کنترل هزینه ها
- مدیریت اثربخش منابع
- تسلط بر دانش حقوقی پروژهها
- آشنایی با امور مالی و حسابداری ویژه
- طراحی اجرایی و نظارت بر اجرای پروژه
- تسلط بر انجام هماهنگی بین عوامل ذیربط پروژه
- شناخت مؤثر از مصالح و ماشین آلات
- ایجاد دیدگاه مبتنی بر اخلاق مهندسی در اجرای پروژه
- توانایی نقشه خوانی مهندسی
با این وجود میتوان گفت فارغ التحصیلان این رشته بازار کار بسیار خوبی پیش رو خواهند داشت و میتوانند به عنوان مدیران پروژه های مختلف، مدیریت سازمانهای دانش بنیان، مدیریت شرکتهای تجاری و صنعتی و…. شروع به فعالیت کنند.
این رشته چه اهدافی را دنبال می کند؟
یک مدیر پروژه، محصولی جدید، راه حل یا مراحل انجام کار را طراحی میکند. هدف از این طراحی ها این است که تغییری در بهتر شدن ایجاد شود. ساختار سازمانها و شرکت های تولیدی و صنعتی، مانند گذشته نیست. آنها از همان نقش های سختگیرانه و ثابت استفاده نمیکنند. آنها به دنبال مدیرانی هستند که سیستم و مجموعه را با مدیریت درست رو به جلو هدایت کنند و با استفاده از تفکرات مدیرانه ی خود برای انجام پروژه های مجموعه، باعث ارتقا و پیشرفت روز افزون سیستم شوند.
یک مدیر پروژه که میتواند از نوآوری و خلاقیت استفاده کند، یک دارایی بزرگ و با ارزش برای شرکت محسوب می شود. آنها میتوانند با انعطاف پذیری نسبت به مشکل واکنش نشان دهند. آنها میتوانند پروژههایی از مقیاسها و پیچیدگی های مختلف را به عهده بگیرند. برای هر کدام از آنها راه حل هایی را تنظیم کنند.
فارغ التحصیلان این رشته به خوبی این را فرا میگیرند که چگونه روشهای سنتی را با رویکردهای جدید ترکیب کنند. آنها یاد میگیرند که با توجه به وضعیت پروژه یا مجموعه تحت نظر خود چه موقع از ترفندهای قدیمی استفاده کنند و چه موقع روشهای جدید و نوین را اجرا کنند. این یک نقش اساسی برای هر مدیر پروژه است. بدون برنامه ریزی و اجرای صحیح، یک پروژه معین میتواند با مشکلی غیر منتظره روبرو شود، که میتواند ضربه جدی به راندمان کلی پروژه وارد کند یا حتی به خرابی پروژه منجر شود.
مهندسین مدیریت پروژه تخصص های مرتبط با مهندسی صنایع و اصول مدیریت و نظارت بر اجرای پروژههای مختلف را در دوره تحصیلی خود فرا میگیرند.
استخدام مهندس مدیریت پروژه
از پتانسیلهای شغلی محتمل برای این رشته، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- اجرای سازه های بنایی
- نقشه برداری و عملیات مرتبط
- اجرای سازه های آبی
- مدیریت امور پیمان و قرارداد
- ممیزی انرژی و مدیریت مصرف انرژی
- اجرای مهندسی ارزش
- مدیریت کارگاه
- اجرای مقاوم سازی ابنیه
- طرح معماری ساختمانهای مسکونی و تجاری ساده
- مدیریت پروژه های بزرگ
- مدیر کنترل پروژه
- مدیریت مالی و حسابداری
- مدیریت بحران
آینده شغلی مدیریت پروژه در کشورهای مختلف
اگر قصد اپلای کردن و ادامه تحصیل در خارج از کشور و یا مهاجرت به جهت اشتغال داشته باشید، میتوان گفت گرایش های رشته مهندسی صنایع در کشورهایی همچون آمریکا و کانادا از استقبال خوبی برخوردار هستند و مهندسین صنایع با توجه به گرایش های انتخابی خود موقعیت های شغلی مناسب و خوبی خواهند یافت. در دانشگاههای خارج از کشور، رشته مهندسی مدیریت پروژه با عنوان مهندسی و مدیریت ساخت در مقاطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه میشود. از جمله دانشگاههای مطرح در ارائه این رشته میتوان به موارد ذیل اشاره نمود:
– Berkeley University
– Stanford University
– Georgia Institute of Technology
– Toronto University
البته لازم به ذکر است کشور آمریکا یکی از مهمترین کشورها در بخش اهمیت دهی به رشته مهندسی صنایع می باشد و دانشجویان مستعد میتوانند این کشور را برای ادامه تحصیل انتخاب کنند.
از شرایط متداول پذیرش دانشجو در دانشگاه های آمریکا میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
1-مدرک تحصیلی به همراه ریز نمرات (که در صورت کامل نبودن مدرک میتوانید با ریز نمرات اقدام نماید و سپس آن را تکمیل و ارائه نماید)
2-مدرک زبان بینالملل (آیلتس یا تافل)
3-آزمون های استعداد سنجی (sat برای دوره کارشناسی و gre برای دوره های دکترا و کارشناسی ارشد)
شرایط کلی پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه های آمریکا
1- مدرک
زبان با نمره معتبر (تافل، آیلتس)
2- ترجمه رسمی مدرک تحصیلی به همراه ریزنمرات
3- مدرک gre
4- رزومه
5- نامه تمکن مالی
6- چکیده مقالات بینالمللی isi (جهت اخذ بورسیه الزامی است)
7- توصیه نامه
8- انگیزه نامه
ارشد
مهندسی مدیریت پروژه
برنامه درسی مدیریت پروژه و تعداد واحدها:
رشته مدیریت پروژه در مقطع کارشناسی ارشد دارای 32 واحد درسی است که جداول دروس را در ذیل مشاهده میکنید:
دروس اجباری:
ردیف | نام درس | واحد |
1 | مدیریت سرمایهگذاری و تامین مالی طرحها | 2 |
2 | روششناسی و استاندارهای مدیریت پروژه | 2 |
3 | اصول مذاکرات و مدیریت قراردادها | 2 |
4 | مدیریت منابع انسانی و رفتار در سازمانهای پروژه محور | 3 |
5 | اصول و نظریههای سازمان و مدیریت | 2 |
دروس تخصصی مدیریت پروژه:
ردیف | نام درس | واحد |
1 | مدیریت هزینه و مهندسی مالی پروژهها | 2 |
2 | مدیریت مناقشات و دعاوی قراردادهای نفت و گاز | 2 |
3 | ارزیابی فنی، اقتصادی و اجتماعی پروژههای بالادستی | 2 |
4 | ارزیابی فنی، اقتصادی و اجتماعی پروژههای پاییندستی | 2 |
5 | مدیریت تامین تدارکات و پروژههای نفت و گاز | 2 |
6 | مدیریت انتقال و توسعه فناوریهای نفت و گاز | 2 |
دروس اختیاری:
ردیف | نام درس | واحد |
1 | مباحث منتخب در حوزه تخصصی | 2 |
2 | تصمیمگیری و روشهای کمی در مدیریت پروژه | 2 |
3 | مدیریت ایمنی، بهداشت و محیطزیست | 2 |
4 | مطالعه موردی | 2 |
دانشگاه های پذیرنده مهندسی مدیریت پروژه :
دانشگاه تهران | 1 |
دانشگاه صنعت نفت (محل تحصیل تهران) | 2 |
دانشگاه صنعتی امیرکبیر- تهران | 3 |
دانشگاه صنعتی مالک اشتر | 4 |
دانشگاه غیرانتفاعی علوم و فنون مازندران – بابل | 5 |
مؤسسه غیرانتفاعی زند دانش گستر – شیراز | 6 |
موسسه غیرانتفاعی صنعتی فولاد – فولادشهر اصفهان | 7 |
موسسه غیرانتفاعی عقیق – شاهینشهر اصفهان | 8 |
جدول دروس و ضرایب هر درس در کنکور کارشناسی ارشد:
ضرایب دروس امتحانی به ترتیب شماره دروس | ||||||||
رشته | شماره درس | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
مهندسی صنایع – بهینهسازی سیستمها | 2 | 3 | 2 | 5 | ||||
مهندسی صنایع – سیستمهای سلامت | 2 | 3 | 2 | 5 | ||||
مهندسی صنایع – مدیریت نوآوری و فناوری | 2 | 3 | 2 | 5 | ||||
مهندسی صنایع – سیستمهای مالی | 2 | 2 | 2 | 5 | ||||
مهندسی صنایع – لجستیک و زنجیره تأمین | 2 | 2 | 2 | 5 | ||||
مهندسی صنایع – مدیریت پروژه | 2 | 2 | 2 | 5 | ||||
مهندسی صنایع – سیستمهای اقتصادی و اجتماعی | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |||
مهندسی صنایع – آیندهپژوهی | 3 | 1 | 1 | 2 | 1 | |||
عناوین دروس امتحانی:
1- زبان عمومی و تخصصی
2- تحقیق در عملیات (1 و 2)
3- تئوری احتمال و آمار مهندسی
4- دروس تخصصی:
- طرحریزی واحدهای صنعتی
- کنترل کیفیت آماری
- برنامهریزی و کنترل پروژه
- برنامهریزی و کنترل تولید و موجودیها
- اقتصاد مهندسی
5- ریاضی عمومی (1 و 2)
6- اقتصاد عمومی (1 و 2)
7- اصول مدیریت و تئوری سازمان