مهندسی برق گرایش الکترونیک

مهندسی برق گرایش الکترونیک یکی از رشته های برق است. رشته برق به‌دلیل جذابیتی که دارد در سال‌های اخیر طرفداران زیادی پیدا کرده و افراد نخبه زیادی جذب این رشته جذاب شده‌اند. خوشبختانه دانشگاه‌های معتبر ایران اکثر گرایش‌های رشته برق را راه‌اندازی کرده‌اند که باعث‌شده امروزه رشته برق ایران از نظر علمی در دنیا رتبه مناسبی پیدا کند.

در سال‌های اخیر که تکنولوژی بسیار پیشرفت کرده باعث‌شده که هر مبحث وارد یک حوزه وسیعی شود و برای تحقیقات تخصصی و عمیق‌تر نیاز بوده که رشته برق به زیرمجموعه‌های کوچک‌تر تبدیل شود که امروزه رشته برق یکی از رشته‌هایی است که در بین رشته‌های مهندسی بیشترین گرایش را داشته که هر گرایش در یک مبحث جدا و تخصصی فعالیت می‌کند.

در این مقاله شما را با رشته مهندسی برق گرایش الکترونیک آشنا و درباره بازار کار و ضرایب درسی و تمام اطلاعات این گرایش، با شما سخن خواهیم‌گفت.

معرفی مهندسی برق گرایش الکترونیک

مهندسی برق گرایش الکترونیک؛ یکی از رشته‌های صنعتی مادر است که اکثر فناوری‌هایی که امروزه‌ مورد استفاده بشر قرار می‌گیرد را شامل می‌شود؛ یعنی از تلویزیون خانه‌ شما که کالایی نسبتاً رایج محسوب می‌شود تا مریخ‌نوردی که در ناسا به کار گرفته می‌شود با علم الکترونیک مرتبط است. کشور ما نیز اگر می‌خواهد در عرصه این علم پراهمیت به جایگاهی مناسب دست یابد، باید به صورتی برنامه‌ریزی پایه‌های این رشته در میان محصلان محکم شود.

مهندسی برق الکترونیک (Electronic engineering) یکی از گرایش‌های رشته برق محسوب می‌شود که می‌توان از آن به‌عنوان زیربنا و بیس تمام گرایش‌های رشته برق نام برد. رشته الکترونیک به معرفی و تشریح کامل مدارهای الکترونیکی مختلف مانند تلفن همراه، لپ‌تاپ، کامپیوتر و دیگر سیستم‌های پیشرفته می‌پردازد. دانشجو در طول مدت تحصیل رشته الکترونیک با اصول طراحی تمام مدارهای الکترونیک و نحوه کارکرد آن‌ها آشنا می‌شود.

درواقع الکترونیک علمی است که به بررسی حرکت الکترون در خلأ، در مواد رسانا یا نیمه‌رسانا و اثرات و کاربردهای آن می‌پردازد. با توجه به این تعریف، مهندس الکترونیک درزمینهٔ ساخت قطعات الکترونیک و کاربرد آن در مدارها فعالیت می‌کند. البته متأسفانه به علت عدم توانایی رقابت در بازار با برند‌های مشهور موجود، در ایران درسطح وسیع تولید قطعات الکترونیکی صورت نمی‌گیرد. به عبارت ساده تمام تجهیزات الکترونیکی که در اطراف ما وجود دارد توسط متخصصان الکترونیک طراحی و ساخته‌شده و می‌توان رشته الکترونیک را به علم طراحی مدارهای مختلف که با ولتاژ و جریان کم کار می‌کنند تلقی کرد.

گرايش الكترونيک به دو زیرمجموعه عمده تقسيم می‌شود. بخش اول ميكروالكترونيک است كه شامل علم مواد، فيزيک الكترونيک، طراحي و ساخت قطعات از ساده‌ترين آن‌ها تا پيچيده‌ترین آن‌ها است. بخش دوم نيز مدار و سيستم ناميده مي‌شود و هدف آن طراحی و ساخت سيستم‌ها و تجهيزات الكترونيكي با استفاده از قطعات ساخته‌شده توسط متخصصان ميكروالكترونيک است.

البته امروزه رشته الکترونیک نیز به دلیل گسترده‌شدن به گرایش‌های مختلفی مانند الکترونیک هواپیمایی، الکترونیک و مخابرات دریایی، الکترونیک مدار مجتمع، الکترونیک افزاره‌های میکرونانو الکتریک و الکترونیک دیجیتال تبدیل‌شده که هرکدام به ارائه یکی از مباحث تخصصی حوزه الکترونیک می‌پردازد.

ضرورت وجودی و نیاز کشور

بسیاری از محصولات و خدمات در جامعه نوین امروزی بر پایه عملکرد مهندسین الکترونیک طراحی، تولید و مورداستفاده قرار می‌گیرد. الکترونیک نوین استفاده از سیستم‌های پیچیده را در تمامی زمینه‌های مهندسی، تولید و ساخت فراهم کرده است.

هدف از ارائه دوره کارشناسی ارشد الکترونیک، آموزش و کسب مهارت دانشجویان در جنبه‌های ‌عملی و نظری طراحی و پیاده‌سازی سیستم‌های الکترونیکی است. به‌گونه‌ای که مهندسین الکترونیک قادر به طراحی و تولید تجهیزات الکترونیک موردنیاز صنایع کشور بوده یا سیستم‌های موجود را تجزیه‌وتحلیل نموده و ارتقاء دهند.

کسب مهارت‌های لازم به‌همراه دانش فنی و قدرت خلاقیت و ابتکار است که مسیرهای شغلی فراوانی را فراروی فارغ‌التحصیلان این رشته قرار می‌دهد.

آینده شغلی، بازار کار و فرصت‌های استخدامی مهندس برق

مهندسان برق با توجه به گرایش‌های تحصیلی خود می‌توانند در نیروگاه‌ها، انواع کارخانه‌ها (سیمان، خودروسازی، ذوب‌آهن) سازمان‌های حوزه مخابراتی، صنایع نظامی و دفاعی و در بخش دولتی یا خصوصی مشغول به کار شوند.

البته بنا به گفته متخصصان زمینه‌های زیادی برای کارآفرینی در شغل مهندسی برق و راه‌اندازی کسب‌وکار مستقل وجود دارد. یک مهندس برق توانمند و ماهر می‌تواند با بررسی و شناخت نیازهای کشور در حوزه صنعت برق و مخابرات، در جهت رفع آنها اقدام کند.

در کل با توجه به اهمیت زیاد و رو به رشد بودن این صنعت در کشور پیش‌بینی می‌شود، روند استخدام مهندسان برق روبه افزایش بوده و به نسبت سایر مشاغل بازار کار خوبی داشته باشد. البته این به شرطی است که افراد جویای کار، افرادی توانمند و متخصص باشند.

گرایش‌های مهندسی برق گرایش الکترونیک در کارشناسی ارشد

در کارشناسی ارشد الکترونیک به ۳ گرایش شامل: مدار مجتمع که البته به آن آنالوگ نیز می‌گویند، افزاره‌ میکرونانو ‌الکترونیک یا نیمه‌هادی و در نهایت گرایش دیجیتال تقسیم می‌شود:

1-گرایش افزاره‌ میکرونانو الکترونیک: این گرایش در مورد دیزاین قطعه‌ها و المان‌های الکترونیکی مانند قطعه‌های حساس به نور، ترانزیستورها و … می‌باشد. به‌عبارت‌دیگر در این گرایش بیشتر به استفاده از ویژگی‌های مواد و نیمه‌هادی‌ها به‌منظور تولید قطعه‌های اساسی و پایه‌ای پرداخته می‌شود.

به‌عنوان یک استفاده مهم و بسیار عالی از عملکردی که این گرایش ارائه می‌دهد، می‌توان به MEMS(دانش تولید نانوافزارهای اسمارت الکترونیکی می‌باشد) اشاره کرد. صنایع میکروالکترونیک ازلحاظ تجاری بسیار پربهره می‌باشند. به‌صورتی که در سال‌های اخیر حدود ۱۱ درصد از تولید ناخالص جهانی را شامل می‌شود. کشورهای پیشرفته جهان در زمینه‌ الکترونیک تکنولوژی‌های سطح پائین تولیدی خود را به سایر کشورها انتقال می‌دهند و به اینصورت شتاب خود را در مسیر پیشرفت حفظ می‌کنند.

2-گرایش مدارهای مجتمع: در این زیرشاخه از الکترونیک بیشتر اهتمام بر روی مدار‌های مجتمع انجام می‌گیرد؛ یعنی به‌وسیله‌ قطعه‌‌هایی که از قبل ساخته‌شده‌اند، مدارهای الکترونیکی ساخته می‌شود. در این مورد با توجه به ویژگی‌های هر قطعه مانند خازن یا ترانزیستور یا هر قطعه الکترونیکی دیگر به وارسی المان‌های مختلف آن در مدارهای IC می‌پردازند.

3- گرایش دیجیتال: این شاخه شامل سیستم‌های دیجیتال و دیزاین سخت‌افزار می‌شود. در این زیرشاخه نیز برای انجام مرحله‌ی طراحی از زبان‌های برنامه‌نویسی ویژه‌ای بهره گرفته می‌شود که مهم‌ترین و معروف‌ترین آن‌ها زبان برنامه‌نویسی VHDL می‌باشد. از این زبان به‌منظور دیزاین مدارها و سیستم‌های دیجیتال در مقیاسی بزرگ و در ابعادی بسیار کوچک استفاده می‌شود.

مباحثی که دانشجویان با آن آشنا می‌شوند:

**آشنایی و نحوه کارکرد عناصر الکترونیکی همانند دیودها، ترانزیستورها، آنالیر مدارها و آنالیز سیستم‌های الکترونیکی.

**آشنایی با میکروپروسرها

**آشنایی با نرم‌افزارهای طراحی و تجزیه مدارات الکترونیک.

**آشنایی با فیزیک ادوات.

علاقه‌مندان برای تحصیل در این گرایش در دانشگاه‌های سراسری می‌توانند پس از پذیرش در رشته مهندسی برق و پس از گذراندن دروس پایه به انتخاب گرایش الکترونیک بپردازند. در دانشگاه‌های آزاد نیز علاقه‌مندان می‌توانند به انتخاب گرایش الکترونیک پرداخته و در آن تحصیل کنند.

دروس مهندسی برق گرایش الکترونیک

تعداد کل واحدها: 140 واحد

دروس عمومی: 22 واحد

دروس پایه: 26 واحد

دروس اصلی: 51 واحد

دروس تخصصی الزامی: 23 واحد

دروس اختیاری: 14 واحد

دروس تخصصی انتخابی: 6 واحد

دروس پایه رشته مهندسی برق گرایش الکترونیک

دروس عمومی رشته مهندسی برق گرایش الکترونیک

دروس اصلی رشته مهندسی برق گرایش الکترونیک

دروس تخصصی الزامی رشته مهندسی برق گرایش الکترونیک

دروس تخصصی انتخابی رشته مهندسی برق گرایش الکترونیک

مشکلات پیش‌روی گرایش الکترونیک در کشور

ازجمله پیشنهاد‌هایی که متخصصان رشته الکترونیک، برای پیشرفت هرچه بیشتر این گرایش در کشور ما ارائه داده‌اند، ایجاد یک سری آزمایشگاه‌‌های الکترونیک مدرن و به‌روز است. با توجه به ارتباط تنگاتنگ این گرایش با صنعت، اهمیت اجرای این فرآیند بیش‌ازپیش احساس‌‌ می‌شود؛ اما همانند سایر گرایش‌ها، مشکلاتی جهت اجرای این فرآیند در کشور ما وجود دارد که در ادامه به بررسی برخی از آن‌‌‌ها می‌پردازیم.

متأسفانه در کشور ما، مشکلات فراوانی در زمینه‌‌های گوناگون پیش‌روی داوطلبان گرایش الکترونیک قرار دارد. همانند تولید دستگاه با اقتباس از یک نمونه اولیه (مهندسی معکوس) و نیز تأمین هزینه ساخت دستگاه با مشتری مجازی، ازجمله مشکلات حوزه تولید گرایش الکترونیک هستند.

رشته کارشناسی ارشد مهندسی برق- الکترونیک،  گرایش ارشد مدارهای مجتمع الکترونیک

رشته کارشناسی ارشد مهندسی برق گرایش الکترونیک 

رشته کارشناسی ارشد مهندسی برق – الکترونیک، گرایش ارشد سیستم‌های الکترونیک دیجیتال